We horen het steeds vaker voorbij komen, de term 'gaslighting'. Vaak wordt het in verband gebracht met liefdesrelaties, maar een gaslighter kan ook een gewone vriendin zijn. Hoe kun je gaslighting binnen een vriendschap herkennen? In dit artikel gaan we het daarover hebben.
Wat is gaslighting?
Gaslighting is een manipulatietechniek, waarbij iemand gaat twijfelen aan zijn eigen waarheden. De term komt oorspronkelijk uit de film ‘Gaslight’ uit 1944, waarin een man zijn vrouw manipuleert door continu de lampen te laten knipperen. Daardoor laat hij haar geloven daar haar waarnemingen niet kloppen en begint ze aan zichzelf te twijfelen.
Hoe kun je gaslighting herkennen?
Het herkennen van gaslighting kan heel lastig zijn, zeker binnen een vriendschap. Je ziet zo'n vriendin niet dagelijks en vaak gaat het subtiel en langzaam. Er zijn zeker aanwijzingen waarop je het kunt herkennen. Wij bespreken 6 belangrijke aandachtspunten.
1. Ze laat je twijfelen aan jezelf
Het kan zijn dat je vriendin structureel bepaalde gebeurtenissen of gesprekken ontkent of verdraait. Daardoor ga je continu twijfelen aan je eigen waarheid of waarneming. Word je vaak door haar in verwarring gebracht, dan kan dat een eerste teken van gaslighting zijn.
2. Verantwoordelijkheid bij jou neerleggen
Ze kan een situatie zo verdraaien, dat jij verantwoordelijk wordt voor iets dat zij gedaan heeft. Het kan ook zo zijn dat ze jou beschuldigd van eigenschappen die zij eigenlijk zelf uitoefent, zoals het manipuleren of liegen.
3. Stemmingswisselingen
Wellicht wisselen bepaalde stemmingen bij haar snel af, zo kan ze het ene moment gezellig en behulpzaam zijn en kort daaropvolgend weer geïrriteerd. Dit kan ook zonder duidelijke aanwijzigingen gebeuren. Jij kan je hierdoor onrustig en verward voelen.
4. Ze bagatelliseert je gevoelens
Als je een kwestie met haar wilt bespreken, dan kan ze je gevoelens bagatelliseren door te benoemen dat je overgevoelig bent of dat je overdrijft. Ze geeft je het gevoel dat jouw emoties niet belangrijk zijn, dit kan ze ook doen door er grappen over te maken of door eroverheen te praten.
5. Tegenstrijdige verhalen
Het kan zijn dat ze je verschillende dingen vertelt of dat ze bepaalde informatie op een later moment wijzigt. Anderzijds kan het zo zijn dat ze het eerst met je ergens over eens was en dat op een ander moment ontkent en je tegenspreekt. Hierdoor kan jij het gevoel krijgen dat je dingen verkeerd begrepen hebt.
6. Isoleren
Tot slot kan je vriendin proberen te stoken in andere relaties die jij hebt (met bijvoorbeeld andere vrienden of met familie). Dit doet ze door negatieve dingen of hen te zeggen of jou het gevoel te geven dat zij jou niet begrijpen zoals zij dat wel kan. Hierdoor kan er afstand gecreëerd worden tussen jou en die andere personen, waardoor zij weer meer grip op jou zal krijgen.
